Aşı Nedir, Aşı Çeşitleri ve Aşıların Yan Etkileri Nelerdir?
Aşılar, mikropları manipüle ederek oluşturulan ve hastalıkları önlemek ve tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar yaygın hastalıklara karşı korumada son derece etkili olsa da bazı yan etkileri de olabilir. Aşılar, onlara neden olan mikroplara saldırdıklarında vücuda toksin salarak çalışırlar.
Vücuda saldırdıklarında zehirli proteinler salgılarlar.
Virüsler vücudu istila ettiğinde, bağışıklık sisteminde bir spike proteini üretirler. Spike proteini sadece birkaç hafta sürer ve bağışıklık sistemi onu çabucak tanır ve yok eder. Bu, bağışıklık sisteminin başak proteinini tanıdığı ve yendiği, böylece gelecekte gerçek koronavirüsü tanıyıp yenebileceği “düşmanı öğrenme” sürecidir. Ancak bu sivri proteinler zehirlidir ve ciddi yan etkilere neden olabilir.
Aşılar, bağışıklık sistemini patojenleri tanımak ve onlara saldırmak için eğitmek için kullanılır. Bunu, antijenler olarak bilinen patojenlerden vücuda moleküller sokarak yaparlar. Bakteri ve virüslerde bulunan bu moleküller, bağışıklık sistemini patojeni tanıması için eğitir ve onunla savaşmak için antikorlar üretir. Bağışıklık sistemi daha sonra patojenleri yeniden ortaya çıktıklarında tanır ve vücudun diğer bölgelerine yayılmadan önce onlara saldırır.
Antikorlar, bir aşıya yanıt olarak bağışıklık sistemi tarafından üretilir ve vücudun gelecekteki enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olur. Enfeksiyonu taklit ettikleri için aşılar küçük yan etkilere neden olabilir, ancak bunlar vücudun hastalığa karşı savunmasının gerekli bir parçasıdır.
Mikropları manipüle ederek yapılırlar.
Aşılar, mikropları manipüle ederek üretilir ve insanları çok çeşitli hastalıklara karşı korumada etkilidir. Aşılar, vücutta bir bağışıklık tepkisini tetikleyecek olan mikropun zayıflamış bir versiyonunu içerir. Aşılar genellikle iki veya daha fazla dozda verilir, böylece vücut hastalıkla savaşabilir.
Aşı geliştirme süreci, hücre hatlarının oluşturulmasıyla başlar. Ardından, bilim adamları mikropların genlerini ve genetik yapısını manipüle ederek onları daha immünojenik hale getirir. Örneğin, hepatit B aşısı, virüsün DNA’sının maya hücrelerine yerleştirilmesiyle yapılır. Maya hücreleri daha sonra virüsün yüzey proteinini üretir ve bu daha sonra saflaştırılır ve aşıda kullanılır. İşlem, HPV ve MenB aşıları gibi diğer aşılar için tekrarlanır.
Aşı yapma süreci, onları hastalığa karşı daha dirençli hale getirmek için ölü mikropları manipüle etmeyi içerir. Bu ölü mikroplar, hastalığa neden olan mikropun antijeniyle eşleşen bir antijen içerir. Aşı, vücudu antijene karşı antikor üretmesi için uyarır ve ardından patojeni nötralize eder. Vücut, hastalığa neden olan mikrobun neye benzediğini zaten bildiğinden, aşılar hastalığın kendisinden daha güvenli ve daha etkilidir.
Yan etkilere neden olabilirler
Aşılar günlük hayatımızın ortak bir parçasıdır, ancak bazı insanlar istenmeyen yan etkiler yaşarlar. Yan etkilerin çoğu hafiftir ve birkaç gün içinde kaybolur, ancak bazı nadir ancak ciddi yan etkiler meydana gelebilir. Bu yan etkiler, önledikleri hastalıklardan çok daha ağır basmaktadır. Aşınızın istenmeyen yan etkilere neden olabileceğinden endişeleniyorsanız, mümkün olan en kısa sürede doktorunuzla iletişime geçin.
Aşılar yan etkilere neden olabilirken, çoğu aşı denemesi 100.000’den az gönüllü üzerinde yürütülmektedir. Bu, belirli bir yan etkiden belirli bir aşının sorumlu olduğunu kanıtlamayı zorlaştırır. Aşıların yan etkilere neden olup olmadığı sorusu bilimsel olarak cevaplanması gereken bir konudur. Aşılar, iltihap oluşturan kimyasallar içerir. Bu kimyasallar bağışıklık sistemini etkiler ve yan etkilere neden olabilir.
Aşı alerjisi olan kişilerde aşı yan etkilere neden olabilir. Bazı aşılar zararsız olan hafif bir ateşe neden olabilir. Diğer yan etkiler, enjeksiyon bölgesinin şişmesini ve kızarıklığını içerebilir. Bunlar genellikle kendi kendine kaybolan küçük, geçici yan etkilerdir. Nadir durumlarda, bir çocuk nöbetler veya yaşamı tehdit eden alerjik reaksiyon gibi daha şiddetli bir reaksiyon yaşayabilir.
