Çocuklarda Sakarlığın Sebebi ve Belirtileri

Anne olmak çok meşakkatli bir yoldur. Annelik sabır, anlayış ister. Bu öyle bir anlayış ki henüz konuşmayı çözememiş bir çocuğun bile sadece hareketleriyle onun ne istediğini anlamaya çalışmaktır. Bir anne bebeğin gözüne bakarak da ne istediğini anlayabilir. Ama bazen çocukları anlamakta zorluk çekebiliriz.

Özellikle gelişim sürecindeki çocuklarda anlayış daha ön plana çıkar. Çünkü çocuk konuşsa da kendini ifade ermekte zorlanır. Çocuk bir olayı anlatırken nefes almadan göğsü çıkacakmış gibi anlatır. Bu nefes alış bazen kelimeleri birbirine toparlayamamaya, beynin o anda hatırlama konusunda durmasına neden olur.

Dolayısıyla çocuk kendini ifade etmekte zorlanır. Eğer sabırsız bir ebeveynseniz bu durum karşısında sert bir müdahaleniz çocuğun gelişim sürecini olumsuz etkiler. Kendini ifade edemeyen bir çocuk ileride de kendini ifade edemeyen bir ebeveyn hâlini alır.

Bir insan kendini ifade edemediğinde ya çok ağlar ya da çok agresifleşir. Bu durumu kendisi bile anlayamaz. Bu sebeple eğer sağlıklı bir nesil istiyorsak çocuğunuzun konuşmasına izin vermelisiniz. Bu dakikalarca sürse bile.

Çocukta Sakarlık ve Ebeveyn Tutumu

Bir çocuktan örnek vermek gerekirse yasanmış bir olayı anlatabiliriz. Bir anne mutfakta aile dostlarına götürmek üzere saatlerce baklava açmış ve götürmek için hazırlamaktadır. Öğrenmeye aç bir çocuk annesinin ne yaptığına bakmak için mutfağa girer ve henüz hamur olan baklava tepsisine bakarken yere düşürür.

Anne öfkelenir tekrar yapmak zorunda kalır. Bu sefer çocuk hazırlanan baklava poşetinin üstüne basar ve bir tepsi baklava telef olur. Anne öfkesinden neredeyse çocuğu dövmek ister ama bunu sadece öfkelenerek çocuğa gösterir. Bitmedi. Anne diğer tepsiyi çıkış kapısına koyar ve çocuğun ayakkabılarını bağlar.

Tam çıkacakken çocuk tekrar istemeden tepsinin üstüne basar. Anne bu sefer çok öfkelenir. Hatta ağlar. Aslında buda duygusal şiddete giriyor. Burada aferin iyi yapmışsın tabiki demeyeceğiz. Ama unutmamalıyız ki çocukta istem dışı yaptığı şey yüzünden çok üzgündür. Burada ne kadar sabır istesede belki “halledebiliriz” kelimesi daha yapıcı olabilir.

Hikayede ne kadar sabır isteyen bir konu olduğu için bahsetmek istedim. Eminim ki birçok anne bu gibi durumlara maruz kalmıştır. Ve ne kadarda sabır gerektiren bir durumdur. Peki sizce çocuk bunları bilerek mi yaptı? Hayır. Anlattığımız çocuk 4 ila 5 yaş arası bir çocuktur ve erkektir.

Gelişim süresinde erkek çocuklarda kızlara göre daha fazla sakarlık görülür. Bunun sebebi sadece gelişim sürecinde olmalarıdır. Yani 4 ila 12 yaş arası çocuklarda artık belirgin olarak gelişim başlar. Örneğin erkek çocukta vücudu küçük bir çocuğun ayakları büyümeye başlamıştır.

Ve bu dönemde sıklıkla düşer. Elleri gelişen bir çocukta ise bir şeyi alacakken mesafeyi hesaplayamaz. Bu dönemde bardak, tepsi gibi şeyleri çok fazla elinden düşürür veya çarpar. Göğüs kafesi gelişen çocuklarda da bu durum ergenlik dönemi sonuna kadar devam eder.

Kısacası çocukların motor kasları gelişim süreci çok sabır istiyor. Sadece bunları bilmek bile belki onlara kızmamanızı sağlayabilir. Unutmayın ki çocuklar bunları bilerek yapmıyorlar. Merak edenler için, o çocuk şuan da aşçılık okulunda okuyor.

Hastalık Sebebiyle Oluşan Sakarlıklar

Yukarıda bahsettiğimiz çocukların sıradan sakarlıklarıydı. Ancak size anormal derecede bir sakarlık gözünüze çarpıyorsa mutlaka bir hekime başvurmalısınız. Çünkü bunun sebebi bir hastalığa bağlı sakarlık olabilir. Ya da “sakarlık hastalığı” dediğimiz “Dispraksi “si olabilir. Gelişim koordinasyon bozukluğu çocuğun beyninin bedeni hareket ettirmek için gönderilen mesajları iyi gönderememe halidir.

 Bu hastalık tamamen beyinle alakalıdır. Çocuk bu hastalık sebebiyle bedeni kullanmada gerekli planlamayı yapamadığından çok fazla sakarlığa maruz kalır. Ebeveynlerde bunu anlamayanlar bazen şiddete bile başvurur ama bu çocuğu daha fazla hasta etmeye yol açar. Peki çocuğunuzun hastalık derecesindeki sakarlığını nasıl anlayabiliriz?

Hastalığa Bağlı Sakarlık Belirtileri

İstatistiklere göre bu tür hastalar toplumun %6’ sını kaplarlar. İlk belirtiler yaşına göre düğme ilikleme, ayakkabı bağlama, paket yapmak, düğüm atmak, bir şeyi yeni düşürüp kırmışken tekrar düşürme hâli gibi olabilir. Bunların yanında belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz;

• Çocuğun yaşı ve ölçülen zekâ seviyesine göre motor kaslarını çalıştırmada oldukça yetersiz olması
• Yürüme, oturma, emekleme dönemlerindeki motor gelişimine bakılır. Gecikme varsa hastalıktan şüphelenilebilir
• Yaşına göre hareketleri çok yavaş ve hantaldır.
• Eşyaları yere sıklıkla düşürüp kırabilir. Sakarlık çok fazla belirgindir.
• Spor aktivitelerinde başarısız olduğu için sevmez, oyun oynamak istemez
• Kalemi zor tutar. El yazısı çok kötüdür
• Sosyal çevrede sakarlıktan kaynaklı beceriksizlik okul ve başarısını olumsuz etkiler
• Bu duruma bağlı bilindik bir rahatsızlığı yoktur.

Bahsettiğimiz bu belirtiler eğer çocuğunuzda mevcutsa vakit kaybetmeden bir hekime gitmelisiniz. Erken teşhis edilen çocuklarda tedavi sonucu kalıcı bir hasar söz konusu olmamaktadır. Ancak bu çocuk böyle deyip göstermezseniz muhtemelen yetişkin birey olduğunda da durum devam edecektir. Çocukların yetişme dönemleri çok yoğun ilgi isteyen donemdir. Bu dönemde en ufak bir dikkat sizi ve çocuğunuz için hayatî bir dönüm olabilir. Bu sebeple bu gibi konularda ihmalkâr olmamalısınız. Bu hâl yetişkinlik döneminde saha zorlayıcı olacağından sizinde psikolojinizi olumsuz etkileyebilir. Bunun için erken teşhis önemli diyebiliriz.