Çocuklarda Unutkanlığın Nedenleri ve Çözümü

Çocuklarda unutkanlık neden olur? Bu soru, birçok ebeveynin merak ettiği ve endişelendiği bir konudur. Çocuklarda unutkanlığın nedenleri ve çözümü nedir?

Onların okulda veya günlük hayatta sık sık unutkanlık yaşaması, hem onların hem de ailelerinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Peki, çocuklarda unutkanlık hastalık mıdır? Unutkanlığın altında yatan sebepler nelerdir? Çocuklarda unutkanlığın çözümü için neler yapılabilir? Bu yazımızda, bu soruların cevaplarını arayacağız.

Çocuklarda unutkanlık, birçok farklı faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu faktörlerin bazıları biyolojik, bazıları ise psikolojik veya psikiyatrik olabilir. Biyolojik faktörler arasında; vitamin eksikliği, nörolojik hastalıklar, metabolizma bozuklukları gibi durumlar sayılabilir. Psikolojik veya psikiyatrik faktörler arasında ise; öğrenme güçlüğü, depresyon, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), ergenlik dönemi sorunları gibi durumlar yer alabilir.

Çocuklarda Unutkanlığın Biyolojik Nedenleri

Biyolojik faktörler, çocukların beyin gelişimini ve hafıza işlevlerini etkileyebilir. Bu faktörlerin bazıları şunlardır:

• Vitamin eksikliği: Çocukların sağlıklı bir şekilde büyüyebilmesi ve gelişebilmesi için yeterli ve dengeli beslenmesi çok önemlidir. Beslenme yetersizliği veya tek tip beslenme sonucunda çocuklarda vitamin eksikliği görülebilir. Özellikle B grubu vitaminleri, beyin sağlığı ve hafıza için gereklidir. B12 vitamini eksikliği, çocuklarda unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, yorgunluk gibi belirtilere yol açabilir. Bu nedenle çocukların beslenmesinde; et, yumurta, süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler gibi B12 vitamini içeren gıdalara yer verilmelidir.
• Nörolojik hastalıklar: Çocuklarda beyin dokusunu veya sinir sistemini etkileyen bazı hastalıklar da unutkanlığa neden olabilir. Örneğin; epilepsi, beyin tümörü, menenjit gibi hastalıklar çocukların hafızasını olumsuz etkileyebilir. Bu hastalıkların erken teşhisi ve tedavisi için çocuk hekimine başvurmak gerekir.
• Metabolizma bozuklukları: Çocuklarda genetik olarak geçen bazı metabolizma bozuklukları da unutkanlığa yol açabilir. Örneğin; fenilketonüri (PKU) adı verilen bir hastalıkta, vücutta fenilalanin adlı bir amino asit birikir ve beyne zarar verir. Bu hastalıkta çocukların süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri, hayvansal gıdalar, kuru yemişler, kuru baklagiller, makarna çeşitleri gibi birçok besini almaları yasaktır. Aynı zamanda yeterince protein alınmaması da unutkanlığa neden olur. Bu hastalığın erken teşhisi ve tedavisi için çocuk hekimine başvurmak gerekir.

Çocuklarda Unutkanlığın Psikolojik Nedenleri

Psikolojik faktörler, çocukların duygu durumunu ve motivasyonunu etkileyebilir. Bu faktörlerin bazıları şunlardır:

• Öğrenme güçlüğü: Çocukların okulda öğrendikleri bilgileri hatırlamakta zorlanması, öğrenme güçlüğüne işaret edebilir. Öğrenme güçlüğü olan çocuklar, normalden daha yavaş öğrenir ve hafızaları daha zayıftır. Örneğin; çocuğunuz ilkokul çağındaysa ve hala okuma yazması tam gelişmemişse öğrenme güçlüğünden şüphelenmeniz gerekebilir. Öğrenme güçlüğünün teşhisi ve tedavisi için bir uzmana danışmak gerekir.
• Depresyon: Çocuklarda depresyon, yetişkinlerden farklı belirtiler gösterebilir. Çocuklarda depresyonun en sık görülen belirtileri arasında; keyif alamama, enerji düşüklüğü, isteksizlik, günlük aktiviteleri yapamama, öfkelenme, öz bakımını sağlayamama, hoşlandığı aktiviteleri yapamama, sosyal aktivitelerde azalma, değersizlik hissi ve unutkanlık sayılabilir. Depresyonun teşhisi ve tedavisi için bir çocuk ve ergen psikiyatristinden ya da çocuk ve ergen psikoloğundan yardım almak gerekir.
• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB): DEHB olan çocuklar, dikkatlerini bir noktaya odaklamakta zorlanır. Bu durumda olaylara ya da bilgilere yeterince konsantre olamazlar ve çabuk unuturlar. DEHB olan çocuklar aynı zamanda hareketli, sabırsız, dürtüsel ve kurallara uymakta zorlanan bir yapıya sahiptir. DEHB’nin teşhisi ve tedavisi için bir çocuk ve ergen psikiyatristinden ya da çocuk ve ergen psikoloğundan destek almak gerekir.
• Ergenlik dönemi sorunları: Ergenlik dönemi, çocukların fiziksel, duygusal ve sosyal olarak büyük değişimler yaşadığı bir dönemdir. Bu dönemde çocuklar aileleriyle olan ilişkilerinden ziyade arkadaşlarıyla olan ilişkilerine daha fazla önem verir. Ailelerin dediklerini dinlemez, ilgilenmez ve dikkat vermezler. Bu sebeple ailelerin dediklerini çoğu zaman unuttukları görülür. Ergenlik döneminde belirli sınırlar dahilinde bu durumun normal olduğu kabul edilir ancak aile içerisindeki ilişkilerde fazlasıyla zıtlaşma, tartışma ve anlaşamama olduğu takdirde bir uzmana danışılmalıdır.

Çocuklarda Unutkanlığın Çözümü

Çocuklarda unutkanlığın çözümü için öncelikle unutkanlığın altında yatan nedenin belirlenmesi gerekir. Bu neden biyolojik ise, ilgili hekim tarafından uygun tedavi planlanmalıdır. Bu neden psikolojik veya psikiyatrik ise, bir çocuk ve ergen psikiyatristi veya psikoloğu ile görüşmek gerekir. Ayrıca, unutkanlığın önlenmesi veya azaltılması için bazı pratik öneriler de bulunmaktadır. Bu öneriler şunlardır:

• Çocuğun beslenmesine dikkat etmek: Çocuğun yeterli ve dengeli beslenmesi, beyin sağlığı ve hafıza için çok önemlidir. Özellikle B grubu vitaminleri, omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar ve protein içeren gıdaların tüketilmesi faydalıdır. Bunun için; et, yumurta, süt ve süt ürünleri, balık, ceviz, badem, fındık, yeşil yapraklı sebzeler, meyveler gibi besinlere çocuğun menüsünde yer verilmelidir. Ayrıca hazır gıdalar, şekerli içecekler ve abur cubur gibi sağlıksız besinlerden kaçınılmalıdır.
• Çocuğun uyku düzenine dikkat etmek: Uyku, hafızanın pekiştirilmesi ve bilgilerin uzun süreli belleğe aktarılması için gereklidir. Uykusuzluk ise unutkanlığı arttırır. Bu nedenle çocuğun yeterli ve kaliteli uyku alması sağlanmalıdır. Çocukların yaşına göre uyku süreleri değişebilir ancak genel olarak 6-12 yaş arası çocukların günde 9-12 saat, 13-18 yaş arası çocukların ise günde 8-10 saat uyuması önerilmektedir. Uyku öncesi rahatlatıcı aktiviteler yapmak, uyku ortamını karanlık ve sessiz tutmak, elektronik cihazlardan uzak durmak da uykuyu destekleyen faktörlerdir.
• Çocuğun egzersiz yapmasını teşvik etmek: Egzersiz yapmak, hem fiziksel hem de zihinsel sağlık için faydalıdır. Egzersiz yapmak kan dolaşımını arttırır, stresi azaltır, beyindeki nörotransmitterlerin salgılanmasını sağlar ve yeni sinir hücrelerinin oluşumunu destekler. Tüm bunlar da hafızayı güçlendirir. Bu nedenle çocuğun düzenli olarak egzersiz yapması önemlidir. Çocukların haftada en az 3 gün olmak üzere 30-60 dakika arası orta şiddette egzersiz yapması tavsiye edilmektedir. Egzersiz olarak; yürüyüş, bisiklet sürme, koşma, yüzme, dans etme gibi aktiviteler seçilebilir.
• Çocuğun zihinsel aktivitelere katılmasını sağlamak: Zihni çalıştıran aktiviteler de hafızayı geliştirmeye yardımcı olur. Bu aktiviteler; okuma, yazma, resim yapma, müzik dinleme veya çalma, bulmaca çözme, sudoku oynama, yapboz yapma gibi çeşitli hobiler olabilir. Çocuğun ilgi alanlarına göre bu tür aktivitelere yönlendirilmesi ve teşvik edilmesi gerekir.

Çocuklarda unutkanlığın nedenleri bu şekildeydi. Ayrıca sizlere elimizden geldiğince çocuklarda unutkanlığın çözümü nedir bunları da sunduk. Sizler de bu çözümleri uygulayabilir, eğer bu çözümler işe yaramıyorsa da bir doktora danışabilirsiniz. Ayrıca çocuklarda sakarlıkla ilgili yazımıza da buradan ulaşabilirsiniz. Daha fazlası için bizi takipte kalmaya devam edin.