Fazla Mesai Nedir ve Fazla Mesai Nasıl Hesaplanır?

Fazla mesai, iş kanununa göre haftalık 45 saat sınırını aşan çalışmadır. İşyeri kanunlarında öngörülen haftalık çalışma süresinin üzerinde çalışma yapılırsa fazla çalışma veya fazla çalışma ücreti olarak adlandırılır.

Fazla mesai ile fazla mesai arasındaki temel farklardan biri saat ücretidir. Her bir saat fazla çalışma için ödenen tutar, işçinin saat ücretinin %50 fazlası olarak hesaplanacaktır. Bir çalışan fazla mesai yapıyorsa, saat başına ödenen miktar, işçinin normal saat ücretinin %25 fazlasıdır. Fazla mesai yaptıkları için ek ücret almak istemeyen çalışanlar, bu sürelerini ücret almak yerine fazla çalıştıkları her bir saat için bir saat on beş dakika ve bir buçuk ücretsiz süre alarak kullanabilirler.

Fazla mesai ücretinin işçiler tarafından ödendiği, ülkemiz yasalarında sıklıkla belirtilmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu, işçinin haftalık ve günlük çalışma saatlerine ilişkin düzenleme ve kısıtlamalar getirmektedir. Ancak bu kısıtlamalara rağmen, işverenin işçiyi normal çalışma saatleri dışında çalıştırmaya devam ettiği durumlar vardır. Bu durumda fazla mesai ücreti ve bununla ilgili her türlü hukuki sonuç bir sonuçtur.

Çalışma saatleri İş Kanunu’nun Çalışma Saatleri Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiştir. Bu Yönetmeliğin 3’üncü Fıkrasına göre “Çalışma süresi, işçinin işyerinde bulunduğu süredir. İş Kanunu’nun 66’ncı maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen süreler de çalışma süresinden sayılır. Molalar Bu Kanunun 68 inci maddesinde belirtilen süreler çalışma süresinden sayılmaz.

Fazla mesai nedir?

Zor iş; İş Kanunu’nun 41. maddesine göre kanunlarda belirtilen şartlara uygun olarak haftada kırk beş saatten fazla yapılan çalışmadır. İşçinin çalışabileceği süre İş Kanunu’nun 63. maddesinde ve İş Kanunu’nun Çalışma Saatleri Yönetmeliği’nde belirtilmiştir. İş Kanunu’nun 63. maddesine göre çalışma süresi normu haftada 45 güne kadardır. Ayrıca haftada 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai sayılacaktır.

Aksi kararlaştırılmadıysa, 45 saatlik çalışma süresi işyerlerine haftanın çalışılan günlerine bölünerek uygulanır. Ancak her gün için farklı çalışma saatleri taraflar arasında müzakere edilebilir. Çalışma yöntemi ne olursa olsun, fazla mesai (fazla mesai) olarak bilinen haftalık 45 saat sınırını aşan süre.

Fazla mesai, haftada kırk beş saatten fazla olan çalışmaları ifade eder. Ortalama çalışma süresi haftada on bir saat ile sınırlandırılmakla birlikte, haftalık çalışma süresi 45 saati geçmemekle birlikte, 11 saatin üzerindeki süreler günlük olarak fazla mesai olarak kabul edilir. Örneğin, Doğum gününün ilk gününde dinlenme hariç 14 saat, kalan 5 gün dinlenme hariç altı saat çalışma varsa, 45 saatlik sınır mesainin olduğu hafta içinde fazla çalışılmaz.

Fazla mesai ücreti nedir?

Günlük çalışma süresinin 45 saati aşması halinde, çalışanların her ek çalışma saatinin kazancı yüzde 50 zamlı olarak maaşlarına eklenir. Hafta içi ve resmî tatil günleri de dahil olmak üzere tatil günlerinde çalışan çalışanlara mesai saatleri içinde kazanılan fazla mesai bu şekilde analiz edilerek fazla mesai ücreti ödenir. Her çalışma saati yüzde 50 artışla tartılmalı ve ardından çalışana ödenmelidir.

Fazla mesai nasıl hesaplanır?

Fazla mesai kavramı hem işverenleri hem de çalışanları doğrudan etkilemektedir. Fazla mesainin fazla mesai sayılabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir ve hesaplama işlemi bu gerekliliklere göre yapılır. İşletmenin yöneticileri veya ilgili birimleri, hesaplama sürecinde bu hususların her birini dikkate almalıdır.

Fazla mesai, bir çalışanın saatlerinin haftalık kırk beş saati aştığı durumlarda ortaya çıkar. Fazla çalışma, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. maddesinde sayılan durumları anlatmak için kullanılan bir terimdir. Bu maddeye göre fazla çalışma, milletin genel menfaatleri ve niteliği gibi belirli hallerde işçiden fazla çalışma talep edilebilir.

Talep edilen fazla mesai miktarı, bir yıl boyunca 245 saatten fazla olamaz. Aksi belirtilmedikçe fazla mesai, çalışanın esas çalışma süresine ek olarak bu kurallar çerçevesindeki çalışma süresinden hesaplanır.

Haftada 45 saatin üzerinde çalışanların yararına olan budur. 45 saati aşan çalışılan her saat için işçiye normal ücretinin yüzde 50 fazlası ödenir.

Fazla mesai ücretinin hesaplanması işlemine örnek olarak 40 TL kazanan bir çalışanın saat ücreti, fazla mesai için her dakika için 60 TL olarak hesaplanmıştır. Ay içinde toplam 15 saat fazla mesai yapan işçinin maaşına 900 TL ek mesai ücreti eklenir.

Fazla mesai yapan işçi, çalışılan her saat için saat ücretinin yüzde 50 fazlasını alabilir veya bu süreyi fazla mesai başına 1,5 saatlik ücretsiz çalışma ödeneğini almak için kullanabilir.

İşletmeler çeşitli sebeplerden dolayı çalışanlarından farklı çalışma saatleri talep edebilirler. Bu nedenler şirketin faaliyet gösterdiği sektöre ve yürürlükte olan sözleşmelere göre farklılık gösterebilmektedir. Çalışanlardan zaman içinde çalışmalarının istendiği senaryolar aşağıdaki gibi özetlenebilir.